Γράφει ο πρώην Υφυπουργός Λουκάς Αποστολίδης
Οι πάντες ανησυχούμε όταν σε ένα μήνα απολύονται 41 χιλ. συμπολίτες μας. Αυτοί είναι οι καταγεγραμμένοι.
Οι άλλοι, με τις αδήλωτες μέρες εργασίας, σίγουρα είναι πολλοί. Μαζί με αυτούς, επιχειρήσεις που υποχρεωτικά έκλεισαν, έστειλαν σπίτια τους άλλους 600.000 εργαζόμενους. Υπάρχει βέβαια και ένας πολύ μεγάλος αριθμός ελεύθερων επαγγελματιών, σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, που έπαυσαν να εργάζονται. Αβίαστα θα συμπεράνει κανείς ότι η παραγωγική βάση της χώρας έχει υποχωρήσει κάτω και από το πενήντα τοις εκατό της δυναμικότητας της. Οι συνέπειες για τους εργαζομένους, αν συνεχισθεί όπως προβλέπεται η κρίση, θα είναι περισσότερο δραματικές από την οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας.
Αν δεν πάρουν, Ε.Ε. και κράτος, ριζικά και τολμηρά μέτρα για να στηριχθεί το εργατικό δυναμικό, η ανεργία, ο φόβος και η αβεβαιότητα θα δημιουργήσουν ένα εκρηκτικό κοινωνικό μίγμα. Βρισκόμαστε στην αρχή της κρίσης, όπως μας βεβαιώνουν οι ειδικοί κι η Πολιτεία. Είναι στιγμές πολέμου και χρειάζονται στρατηγικές που να εμψυχώνουν το ανθρώπινο δυναμικό. Πολιτικές με σύμμαχο την κοινωνία. Αν πράξουμε κράτος, εργαζόμενοι και επιχειρήσεις με σύνεση και σωφροσύνη, θα αντιμετωπίσομε την κρίση με τα λιγότερα θύματα και τις συνέπειες στην οικονομία και την κοινωνία.
Πρώτιστο ασφαλώς είναι το αγαθό της υγείας. Αν όμως ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού στερηθεί τα στοιχειώδη προς επιβίωση και τις υποχρεώσεις που έχει να εκπληρώσει, τότε το κοινωνικό κύμα θα συναγωνίζεται τον κορονοϊό. Ούτε «Μένουμε στο σπίτι» θα σεβαστεί ο πολίτης αν δεν έχει τα στοιχειώδη να θρέψει τον εαυτό του και την οικογένεια, και ας αφορά την ύπαρξη του. Θα ‘ναι γι’ αυτόν μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Αυτή είναι η αρνητική πλευρά της κρίσης, που απευχόμαστε και πιστεύω ότι μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε με σοβαρό διάλογο εργαζομένων, επιχειρήσεων και κράτους. Αυτή η κρίση συμφιλιώνει την κοινωνία με το κράτος. Οι πάντες ζητάνε την προστασία του. Το «ανάθεμα» για το κράτος της δεκαετίας που πέρασε ούτε οι πλέον ακραίες φωνές αναφέρουν πια. Είναι μια ευκαιρία να κλείσει το χάσμα ανάμεσα στην κοινωνία και το κράτος. Οι πάντες προσφεύγουν στις δημόσιες υγειονομικές υποδομές και αναφέρονται στην τεράστια σημασία του ΕΣΥ.
Αναγνωρίζουμε ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε η Πολιτεία είναι στη σωστή κατεύθυνση για εργαζόμενους και επιχειρήσεις.
Είναι όμως ανεπαρκή, ως παυσίπονα στην κρίση, και όχι θεραπευτικά για το σήμερα και το αύριο της κοινωνικής συνοχής. Η καθυστερημένη αντίδραση στην κρίση της ευρωπαϊκής κοινότητας, αλλά και των ευρωπαϊκών κρατών – μελών της Ε.Ε., επέτρεψε τις δραματικές εξελίξεις της μετάδοσης του κορονοϊού. Αλλά και η διεθνής κοινότητα παρατηρούσε αμήχανη την αρχική επιδημία της Κίνας.
Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αντί να ενισχύσουν έγκαιρα την άμυνα, χρηματοδοτώντας γενναία τα ερευνητικά κέντρα και τις υγειονομικές υπηρεσίες των κρατών, πίστευαν ότι ο ιός θα κουρασθεί να ταξιδέψει από την Κίνα σε άλλα μέρη. Λησμόνησαν ότι η παγκοσμιοποίηση, η επικοινωνία και η διαρκής μετακίνηση των πληθυσμών θα μεταφέρουν τον ιό και στα σπίτια μας. Και αυτός ο ιός επιβάλει μια νέα τάξη πραγμάτων για την ανθρώπινη κοινότητα στο μικρό μας πλανήτη. Ακόμη και σήμερα η Ε.Ε., με ανεπαρκή μέτρα, ανοίγοντας για λίγο την οικονομική «κάνουλα», παρακολουθεί τον αγώνα των κρατών – μελών της. Καθημερινά μετράει τα θύματα αυτής της κρίσης και τις συνέπειες στην κοινωνία και με μεγάλο αριθμό θανάτων (Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία).
Δυστυχώς η ευρωπαϊκή ηγεσία είναι πολλαπλά ανεπαρκής. Για την υγεία των πολιτών της Ε.Ε. και την αντιμετώπιση του ιού χορήγησε 90 εκ. σε φαρμακευτική εταιρεία που ερευνά εμβόλια έναντι του κορονοϊού!!. Δεν προχώρησε όμως έγκαιρα, αποφασιστικά και τολμηρά να διαθέσει σημαντικά κεφάλαια για να ενισχύσει τα ερευνητικά κέντρα της Ε.Ε. και τις υγειονομικές υπηρεσίες, που έχουν φθάσει στα όρια και κινδυνεύουν να καταρρεύσουν. Στην οικονομική κρίση του 2008-2009 τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διέθεσαν εκατοντάδες δις για τη στήριξη των τραπεζών. Μόνο στη χώρα μας, αρχικά δόθηκαν 25 δις και ακολούθως άλλα πολλά στις συνεχιζόμενες ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών. Για τη διάσωση των ανθρώπων πόσα δις πρέπει να διατεθούν;
Η Ε.Ε. δεν προχώρησε όμως στη διάθεση σημαντικών κεφαλαίων – έστω δανείων – στα κράτη – μέλη για να ενισχύσουν τους εργαζόμενους να μείνουν σπίτι τους, να επιβραδύνουν τη διάδοση του ιού. Το ίδιο δεν έπραξε και για τη διάσωση των επιχειρήσεων, για να μην περιορισθεί η παραγωγική βάση σε χαμηλά επίπεδα.
Να αναγνωρίσουμε ότι έγκαιρα το κράτος έλαβε περιοριστικά μέτρα. Με τα μέτρα αυτά, το κράτος κέρδισε μεγάλο μέρος της χαμένης εμπιστοσύνης της κοινωνίας απέναντι του. Τώρα χρειάζονται περισσότερες, πιο αποφασιστικές και πιο τολμηρές αποφάσεις. Αρχικά όλο το υγειονομικό προσωπικό, γιατροί, νοσηλευτές πρέπει να ενισχυθεί όχι μόνο ηθικά αλλά και οικονομικά. Τώρα που δίνουν τη μάχη της ζωής πρέπει να επιβραβευτούν. Τώρα, που σπίτια τους έγιναν τα νοσοκομεία. Τώρα που οι ίδιοι γίνονται θύματα, σ’ αυτό τον πόλεμο κατά του κορονοϊού.
Στην Ισπανία, το κράτος αποφάσισε να διαθέσει 200δις ευρώ για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες, κοινωνικές και οικονομικές. Στη χώρα μας, μόλις 3δις ευρώ και με περιορισμένες υγειονομικές υποδομές και προσωπικό και με τεράστιες ελλείψεις σε μέσα και φαρμακευτικά υλικά. Πολλοί τομείς της οικονομίας μας θα υποστούν τραγικές συνέπειες και θα επηρεάσουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, έτσι που το οικονομικό αύριο δεν θα έχει καμία σχέση με το σήμερα.
Να σκεφτούμε συλλογικά και ατομικά το σήμερα, στον πόλεμο για τη ζωή και την επιβίωση. Την εμπιστοσύνη που κέρδισε το κράτος από την κοινωνία πρέπει να την αξιοποιήσει και να στηρίξει τον εργαζόμενο λαό και τις επιχειρήσεις. Η Πολιτεία μας πρέπει να διεκδικήσει και να κινητοποιήσει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να πάρουν μέτρα τολμηρά και αποφασιστικά. Αν χάσουν και αυτή τη φορά, η κοινωνία - οι ευρωπαίοι πολίτες, την εμπιστοσύνη προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα αύριο θα σεισθεί συθέμελα. Είναι σημαντικό οι επαγγελματικές ομάδες που θίγονται και οι εκπρόσωποι τους να διεκδικήσουν, από την ηγεσία της Ε.Ε., περισσότερα μέτρα στήριξης του ανθρώπινου δυναμικού και των επιχειρήσεων. Αποδέκτες πρέπει να είναι τόσο η Ε.Ε. και οι οικονομικοί θεσμοί της όσο και το κράτος.
Είναι μια ιστορική ευκαιρία για την Ε.Ε., που βρίσκεται στο επίκεντρο τη κρίσης, να θεραπεύσει τον ιό και τα ελλείματα της. Να στηρίξει το εργατικό δυναμικό και να χαράξει στο νέο κόσμο, που βαδίζουμε μετά την κρίση, μία νέα ισορροπία ανάμεσα στην ανθρώπινη κοινότητα και το περιβάλλον ζωικό και φυτικό.
