Σε ένα ιδιαίτερα φορτισμένο συγκινησιακά τελετουργικό, όπως κάθε χρόνο, το Δίστομο πραγματοποίησε εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για τα θύματα του ολοκαυτώματος της Μαρτυρικής κωμόπολης από τα Γερμανικά ναζιστικά στρατεύματα κατοχής στις 10 Ιουνίου 1944
Οι φετινές εκδηλώσεις ήταν λιτές στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας ενώ αίσθηση προκάλεσε η καταγγελία του Δημάρχου Διστόμου – Αράχωβας - Αντίκυρας για προσπάθεια της Γερμανικής πλευράς και μέσω της Ελλάδας να ναυαγήσει η έμπρακτη δικαίωση των θυμάτων.
Την Τετάρτη το πρωί εψάλη Θεία Λειτουργία, ακολούθησε Μνημόσυνο Σφαγιασθέντων στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Διστόμου, Επιμνημόσυνη Δέηση στο χώρο του Μαυσωλείου, Προσκλητήριο νεκρών, κατάθεση στεφάνων και τήρηση ενός λεπτού σιγής ενώ στο ήδη φορτισμένο τελετουργικό συνέβαλαν το παραδοσιακό τραγούδι του Διστόμου για τη σφαγή και οι αφιερωμένοι στο αιματοκύλισμα στίχοι του Γιάννη Ρίτσου.
«Σήμερα είναι μία μέρα μνήμης και τιμής για τους σφαγιασθέντες από τους ναζί. Πρέπει να περάσουμε το μήνυμα ότι αυτή τη στιγμή δεν έχουν δικαιωθεί οι σφαγιασθέντες, ούτε έχουν τιμωρηθεί αυτοί που έκαναν τα εγκλήματα. Καμία κυβέρνηση μέχρι στιγμής δεν έχει υπογράψει την τελεσίδικη απόφαση του 2000 στον Άρειο Πάγο που θα μπορούσε να εκτελεστεί και να είχαν δικαιωθεί τα θύματα του Διστόμου. Τα χρήματα δεν έχουν καμία αξία μπροστά στις ζωές αλλά πρέπει να πληρώσουν αυτοί που διέπραξαν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», σημείωσε μεταξύ άλλων ο Δήμαρχος Διστόμου Γιάννης Σταθάς.
Παράλληλα κ. Σταθάς προχώρησε σε καταγγελία κατά της Γερμανίας ότι μέσω του Ελληνογερμανικού Ταμείου και κάποιων από την Ελλάδα, επιχειρεί να καταστρατηγηθεί η υλικότητα της δικαίωσης λέγοντας σχετικά: «Υπάρχουν άνθρωποι ακόμα και μέσα στο Δίστομο αλλά και γύρω από την υπόθεση του Διστόμου που συνεργάζονται με την γερμανική πρεσβεία και το ελληνογερμανικό ταμείο και προσπαθούν να οδηγήσουν στο να μην πληρώσουν οι Γερμανοί, στο να μην δικαιωθούν τα θύματα και να περάσει το θέμα στα μαλακά όπως έχει κάνει η Γερμανία σε άλλες χώρες. Ξεκίνησαν από τα Καλάβρυτα με τον πρώην δήμαρχο τον Λαζάρου που έχει συνεργαστεί με τη γερμανική πρεσβεία και προς τιμήν του ο νέος πρόεδρος του Δικτύου ο Θανάσης Παπαδόπουλος επέστρεψε τα 250 χιλιάρικα πίσω στη Γερμανική πρεσβεία. Λέω και σε αυτούς εδώ πέρα που έρχονται γύρω-γύρω και συνεργάζονται με αυτούς ότι εδώ πέρα δεν έχουν λόγο και δεν θα έχουν λόγο όσο είμαστε εμείς εδώ παρών στο Δίστομο».
Η Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώτα Πούλου τόνισε: «Είμαστε σήμερα όλοι εδώ όπως κάθε χρόνο τιμώντας τη μνήμη των θυμάτων του ναζισμού, των θυμάτων της θηριωδίας στο Δίστομο.
Η ενότητα θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα που είναι η έμπρακτη συγνώμη, η έμπρακτη δικαίωση των θυμάτων του Διστόμου. Η δικαίωση πρέπει να γίνει, οι επανορθώσεις πρέπει να διεκδικηθούν και να δοθούν και σε αυτό τον αγώνα δεν χωρούν διχαστικοί λόγοι δεν περισσεύει κανείς, είναι θέμα ενότητας έτσι ώστε να έχουμε το αποτέλεσμα της δικαίωσης των θυμάτων του ναζισμού».
Η Χριστίνα Σταμούλη επεσήμανε ότι «ένα σκέτο συγνώμη χωρίς περιεχόμενο είναι κάτι που δεν αρμόζει ούτε στη μνήμη ούτε στην ιστορία ανθρώπων και τόπων». Ως πνευματική ιδιοκτήτης της παρακαταθήκης του Γιάννη Σταμούλη δηλαδή της έμπρακτης συγγνώμης της Γερμανίας για τη θηριωδία στο Δίστομο η κόρη του Χριστίνα αντιτάχθηκε στον σχεδιασμό της Γερμανίας για μη έμπρακτη δικαίωση των θυμάτων
«Η Γερμανία προφανώς προσπαθεί να αλώσει και όσο αφήνουμε το χρόνο να περάσει κατά κάποιο τρόπο εξυπηρετούμε αυτά τα συμφέροντα για τον απλούστατο λόγο ότι ναι μεν το διεθνές δίκαιο δηλώνει ότι τα εγκλήματα αυτά είναι απαράγραπτα όμως δυστυχώς και μοιραία επέρχεται βιολογική παραγραφή. Σαφώς η παρακαταθήκη του Γιάννη Σταμούλη είναι η έμπρακτη στη γνώμη με όλο της το εύρος και από αυτό δεν μπορούμε να αποστούμε ούτε χιλιοστό ούτε εμείς ως πνευματική ιδιοκτήτες αυτής της κίνησης ούτε βεβαίως και όσοι θέλουν και προσπαθούν να συνεχίσουν την διεκδίκηση αυτή», υπογράμμισε η κ. Σταμούλη.
Σε μήνυμά του ο Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Μουλκιώτης σηεμίωσε: «Η επέτειος της Σφαγής του Μαρτυρικού Διστόμου – ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα των Ναζί στην κατεχόμενη Ελλάδα – είναι εδώ για να θυμίζει τις μάχες που έδωσαν πριν από 76 χρόνια οι πρόγονοι μας για τα ιδανικά, με ύψιστο όλων την Ελευθερία. Μεγάλος ο συμβολισμός, ακόμα περισσότερο φέτος, με την επέτειο αυτή να αποτελεί την έμπνευση για κάθε μικρή ή μεγάλη μάχη που πρέπει να κερδηθεί ενάντια στους ορατούς και αόρατους εχθρούς”.
Καταλήγοντας τόνισε οτι η θυσία αυτών των ανθρώπων δεν είναι ένα φορτίο για τη μνήμη μας, αλλά μια ιδιαίτερη φώτιση για την ψυχή μας, να συντρίψουμε μια και καλή το τέρας του φασισμού, του ρατσισμού, του μίσους, της διάκρισης, μένοντας πιστοί στο δόγμα της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της ισονομίας.
Σε ανακοίνωσή της η Τ.Ε. Λιβαδειάς του ΚΚΕ σημείωσε μεταξύ άλλων: “Όταν η κτηνωδία "βαφτίζεται" καθήκον, όταν ο "θρίαμβος" του ναζισμού στηρίζεται σε ολοκαυτώματα και ξεκλήρισμα άμαχου πληθυσμού, τότε "γεννιούνται" τραγωδίες σαν και αυτές του Δίστομου”. Και πρόσθεσε: “Πέρασαν 76 χρόνια από το ολοκαύτωμα του Διστόμου και μέχρι σήμερα οι νεκροί αλλά και οι απόγονοι τους δεν έχουν βρει δικαίωση, με την απαράδεκτη στάση της γερμανικής κυβέρνησης, που αρνείται πεισματικά να αναλάβει την ευθύνη για τις καταστροφές και τα θύματα και να αποδώσει τις πολεμικές επανορθώσεις - αποζημιώσεις για τις θυσίες και τις υλικές καταστροφές που υπέστησαν ο λαός και η χώρα μας”.
Επίσης επέρριψε ευθύνες στις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις που “αρνήθηκαν ουσιαστικά να στηρίξουν την πρόταση για τις γερμανικές αποζημιώσεις, που κατέθεσε η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ”.
Το ολοκαύτωμα στο Καλάμι, μια ημέρα μετά την σφαγή στο Δίστομο
Mία ημέρα μετά το Ολοκαύτωμα στο Δίστομο (10/6/1944), ακολούθησαν τα γεγονότα στο Καλάμι Βοιωτίας.
Ήταν 11 Ιουνίου 1944 και οι ναζί σφαγείς του Διστόμου, αποφάσισαν να κάνουν μπλόκο κοντά στο χωριό Καλάμι και συγκεντρώνουν 26 άτομα.
Αφού διαχώρισαν τους άνδρες από τις γυναίκες, τους εκτέλεσαν και πέταξαν τα πτώματα μέσα σε ένα σπίτι, στο οποίο έβαλαν φωτιά, με αποτέλεσμα να απανθρακωθούν. Τίποτα δεν γλίτωσε από το πλιάτσικο στη συνέχεια. Ζώα, ρούχα, ότι ζωντανό έβρισκαν μπροστά τους το εξαφάνιζαν, Ακόμα και μία αποθήκη του Ερυθρού Σταύρου λεηλατήθηκε.
Σήμερα στην συγκεκριμένη περιοχή ένα λιτό μνημείο στην άκρη του δρόμου, κρατάει τη μνήμη ζωντανή.
Σε αυτό το μνημείο πραγατοποιήθηκαν την περασμένη Πέμπτη οι εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για τα θύματα της θηριωδίας
Στις 7 το απόγευμα τελέσθηκε επιμνημόσυνη δέηση και ακολούθησε κατάθεση στεφάνων ως ελάχιστος φόρος τιμής στους εκτελεσθέντες στο Καλάμι από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1944.
Η φετινή εκδήλωση λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού δεν έχει την ξεχωριστή λαμπρότητα προηγούμενων ετών, “χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η εκτέλεση των συμπατριωτών μας δεν βαραίνει με τον ίδιο τρόπο την ψυχή και το μυαλό μας”, όπως σημείωσε ο Δήμαρχος ΛΕβαδέων Γιάννης Ταγκαλέγας ο οποίος πρόσθεσε: “Η θηριωδία των Γερμανών στρατιωτών με την εκτέλεση όλων των κατοίκων του οικισμού, εκτός ενός 11χρόνου παιδιού που σώθηκε, και την πυρπόληση των λιγοστών σπιτιών του χωριού είχε ως αποτέλεσμα το χωριό μην κατοικηθεί ποτέ ξανά και τα ερείπια που στέκουν στην περιοχή να αποτελούν σιωπηλούς μάρτυρες του ολοκαυτώματος στο Καλάμι”.
