Γνωμικός Λόγος

Γράφει ο Πρόεδρος του Μορφωτικού Συλλόγου Λεβαδείας Γιώργος Κωσταγιάννης

"Τα αποφθέγματα είναι σύντομος δρόμος προς την πολλή γνώση" ΓΟΥΝΤ

Ακολουθώντας το γνωμικό λόγο, βυθίζεσαι στην Ελληνική Φιλοσοφική σκέψη, στους μαιανδρικούς λόγους των γνωμικών και αποφθεγμάτων των Αρχαίων Ελλήνων και των μεγάλων ανδρών, που γεφυρώνονται με τις παραδόσεις μας, με τις δοξασίες μας, τα ήθη, έθιμα, τις ρήσεις, τις παροιμίες, τα αινίγματα και όλα τα λαογραφικά-λαολογικά στοιχεία, που αναφέρονται στις πράξεις των ανθρώπων, απο το “Κανίσκι” του Δ. Ν. Παπαδημητρίου.

Τα γνωμικά, οι παροιμίες, τα αινίγματα με τις εμπειρικές αναφορές είναι δείκτες  πορείας των ανθρώπων,  που με την βραχυολογία και το γλυπτό λόγο, αποτελούν την πεμπτουσία της σκέψης και εκδηλώνουν την ηγεμονία της λογικής. 

Οι εμπειρικές ακροβασίες του Γνωμικού λόγου και οι φιλοσοφικές σκέψεις, αποτελούν τον σεισμογράφο του νου και τον πνευματικό -εκπολιτιστικό οδοδείχτη της ζωής μας. Θεωρούμε την καταγραφή και τη μνημόνευση των Γνωμικών Λόγων, ωφέλιμη και αναγκαία στους παιδευτικούς προσανατολισμούς μας και τους παραθέτουμε:

Γνωμικός Λόγος 

«Βους επί γλώσσση». 
Στους δωροδοκούμενους, για να μη μιλήσουν έβαζαν πάνω στη γλώσσα τους ένα νόμιμα βαρύ με εικόνα βοδιού. 

«Η λέγε τι σιγής κρείτον, η σιγήν έχε». 
Η να λές κάτι καλύτερο από τη σιωπή, ή να σωπαίνεις. 

«Έργω κ’ ουκέτι μύθου». 
Με έργα και όχι λόγια.
Αισχύλος 

«Ουδεί απερισκέπτως προσιέναι τοις πράγμασιν».
Δεν πρέπει απερίσκεπτα να καταπιανόμαστε με το κάθε πράγμα. 

«Γάμους κράτει». 
Να είσαι εγκρατής. 
Αίσωπος 

«Χρόνος αληθείας πατήρ». 
Ο χρόνος αποκαλύπτει την αλήθεια. 

«Πολυλογία πολλά σφάλματα έχει, το δε σιγάν ασφαλες». 
Η πολυλογία έχει πολλά σφάλματα. Η σιωπή είναι ασφαλέστερη. 

«Έχων χαρίζων». 
Να είσαι γενναιόδωρος όταν έχεις. 
Απολλώνιος ο Ρόδιος

Γέρος χωρίς αξιοπρέπεια είναι ό,τι και η γυναίκα χωρίς ντροπή. 
Κάθε λόγος αν δεν στηρίζεται στην πραγματικότητα, είναι ένα μάταιο κενό. 
Κάθε αίσθηση έχει την αιτία της σε μια κίνηση. 
Αρίστιππος

Παροιμίες
Βάλαμε το λύκο να φυλάξει το μαντρί. 
Δούλευε και δουλειά να μη σου λείπει. 
Είπαν του τρελού ν’ ανάψει φωτιά και έκαψε τα ρούχα του. 
Εις των τυφλών τη χώρα μονόφθαλμος βασιλεύει. 
Ένας ’φαίνει το πανί κι άλλος το μασουρίζει. 
Ένας τρελός ρίχνει μία πέτρα στη θάλασσα και χίλιοι φρόνιμοι δεν μπορούν να τη βγάλουν. 
Έσπειρε σιτάρι και φύτρωσε κριθάρι. 
Έχει χέρι και το μαχαίρι. 
Ζέστη όταν λες πως έχεις, πρόσεχε να μην κρυώσεις.