Γνωμικός Λόγος

Γράφει ο Πρόεδρος του Μορφωτικού Συλλόγου Λεβαδείας Γιώργος Κωσταγιάννης

«Η Γνώσις είναι για το πνεύμα ό,τι τα 

μάτια για το σώμα»
Πλούταρχος 

Ακολουθούμε τις περιλάλητες –αειμνημόνευτες – του γνωμικού λόγου αναφορές, που μας καθοδηγούν και μας διαφωτίζουν στην κοινωνική, πνευματική, μορφωτική και εκπολιτιστική πορεία της ζωής μας και που θεμελιώνονται και αποδίδονται –στον υπέρτατο λόγο – μέσα απ’ τα αθάνατα άντρα της παιδείας και του πολιτισμού. 
Ακολουθούμε, 
Τους Έλληνες και ξένους φιλοσόφους, επιστήμονες, συγγραφείς, λογοτέχνες, ποιητές, λογίους και διανοουμένους, που μας χαρίζουν τα φωτοκύτταρα του λόγου και της σκέψης με τα ολόφωτα ψηφιδωτά του γνωμικού λόγου: παραδόσεις, δοξασίες, ήθη, έθιμα, αποφθεύγματα, ρήσεις, αινίγματα, μύθους, παροιμίες και όλα τα λαογραφικά – λαολογικά στοιχεία που αποτελούν συγκέντρωση σκέψεως. 
Από το πνευματικό «κανίσκι» του συγγραφέα Ηλία Γερακέα (για την Ελλάδα μας και τους Έλληνες) και τα θησαυρίσματα – γνωμικά και αποφθεύγματα του αειμνήστου ποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου αναγράφω (αποφαίνω) τα Γνωμικά τους λόγια, όπως έχουν στη Δημοτική Νεοελληνική Γλώσσα, θεωρώντας την μνημόνευσή τους ωφέλιμη και αναγκαία στους παιδευτικούς προσανατολισμούς μας και τους παραθέτουμε. 

«Τα σπουδαία πράγματα λέγοντα με λίγα λόγια». 
Για να  πούμε κάτι σημαντικό, δεν χρειάζονται όμορφα περιτυλίγματα και πολλές λέξεις που καμιά φορά δεν σημαίνουν τίποτα. Με απλά και λιτά λόγια μπορούμε να πούμε κάτι ουσιαστικό και με νόημα. 

«Δεν φτάνει να είμαστε καλοί και να κάνουμε το καλό. Στις πράξεις  μας πρέπει να υπάρχει δικαιοσύνη». 
«Χρειάζεται αγώνας για να καταπολεμηθεί η ανομία». 
Όταν ένας πολίτης είναι τίμιος και σωστός κοιτά να αποτρέψει το άδικο, όχι μόνο όταν αυτό αφορά τον ίδιο αλλά και όταν αφορά τους άλλους. 
Πυθαγόρας

«Η αρετή είναι ανώτερη από τον πλούτο και χρησιμότερη από την υψηλή καταγωγή, γιατί όσα είναι αδύνατα στους άλλους αυτή τα καθιστά δυνατά, κι όσα προκαλούν φόβο στους άλλους τα υπομένει με θάρρος, και γιατί νομίζει, ότι ο μεν δισταγμός είναι μομφή κ αι κατάκριση, η δε εργατικότητα έπαινος. 
Ο ρόλος του άντρα είναι διαφορετικός απ’ το ρόλο της γυναίκας, γιατί ο μεν πρώτος φροντίζει να κερδίσει τα απαραίτητα στη ζωή, η δε γυναίκα να τα φυλάξει. 
Η αρετή σε όσων ανθρώπων τις ψυχές παραμένει ανόθευτη και καθαρή δεν τους εγκαταλείπει ούτε στα γηρατειά τους. 
Δεν μπορεί κάποιος να νιώσει ευτυχία, αν δεν κάνει το καλό. Την ευτυχία την αισθάνεται κάποιος μόνο όταν έχει καλοσύνη για τους συνανθρώπους του.» 
Αριστοτέλης 

«Η δόξα δεν χρειάζεται στον σοφό και ενάρετο άνθρωπο». Όταν ένας άνθρωπος έχει το «γνώθι σ’αυτόν», δεν χρειάζεται επιβραβεύσεις. Πράττει πάντα το σωστό, γιατί ξέρει ποιο είναι. 
«Στην δημιουργία ενός ‘καλού’ παιδιού συντελούν, η φύση, η εκπαίδευση και η εξάσκηση. Από τη φύση του ένα παιδί παίρνει την ευγένεια, την καλοσύνη, την αγάπη και την αλήθεια. Από την παιδεία, τις γνώσεις και γενικά τις επιδόσεις. Με την εξάσκηση διατηρεί όλα όσα έμαθε. 

«Η μόρφωση φέρνει ευτυχία». Μόρφωση δεν είναι η δόξα και τα πλούτη, η δόξα και οι φίλοι. Μόρφωση είναι η αυτογνωσία και η γνώσης του κόσμου μέσα από την οποία έρχεται η ευτυχία. 
Πλούταρχος 

Στην τραγωδία «Αντιγόνη» αναφέρει:
«Προορισμός του ανθρώπου όταν γεννιέται, είναι ν’ αγαπάει και όχι να μισεί». 
Δεν χρειάζεται εξήγηση και ανάλυση. Η φράση έτσι όπως διατυπώθηκε, τα λέει όλα. 
Με τη διαμάχη και την διχόνοια κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί και καμιά συνεννόηση δεν μπορεί να υπάρξει. 
«Η εκπλήρωση του καθήκοντος φέρνει ικανοποίηση και χαρά».